Mental Retardasyon

Zekâ Geriliği (MR) kişinin zihinsel becerilerinin yaş ortalamasının altında olması, buna bağlı olarak standart eğitim sisteminin beklentilerini karşılama konusunda sıkıntı yaşaması durumudur. Dikkat, algı, hafıza, akıl yürütme, muhakeme ve problem çözme becerilerinde kronolojik yaşına paralel performans sergilemekte zorlanırlar. Yapılan özel eğitim ve psiko-sosyal çalışmalar ile kendi performanslarının en iyisini sergilemeleri mümkündür.

Mental Retardasyon Belirtileri

• Gebelik ve doğum komplikasyonları: Gebelik ve doğum sürecinde ortaya çıkan bazı komplikasyonlar, bebeğin beyin gelişimini etkileyerek zekâ geriliğine neden olabilir. Bunlar arasında oksijen eksikliği (asfiksi), prematüre doğum, düşük doğum ağırlığı, doğum sırasında beyin hasarı gibi durumlar yer alır.
• Çevresel faktörler: Beslenme yetersizliği, yetersiz prenatal bakım, zehirli maddelere maruz kalma (alkol, tütün, uyuşturucu), ciddi çocukluk travmaları veya ihmal gibi çevresel faktörler de zekâ geriliğine katkıda bulunabilir.
• Enfeksiyonlar: Gebelik döneminde veya erken çocuklukta ortaya çıkan bazı enfeksiyonlar, merkezi sinir sistemi hasarına neden olarak zekâ geriliğine yol açabilir. Örnek olarak sitomegalovirüs, kızamık, su çiçeği, sıtma, toksoplazmozis gibi enfeksiyonlar sayılabilir.
• Metabolik bozukluklar: Doğuştan gelen metabolik bozukluklar, vücuttaki kimyasal işlevleri etkileyerek zekâ geriliğine sebep olabilir. Örneğin, fenilketonüri, hipotiroidizm, galaktozemi gibi metabolik hastalıklar bu duruma neden olabilir.

Mental retardasyon belirtileri

• Zihinsel yeteneklerde kısıtlama: Mental retardasyonlu bireyler, genel entelektüel işlevlerde kısıtlamalar yaşarlar. Bilişsel becerileri normalden daha düşüktür ve öğrenme yetenekleri sınırlı olabilir. Zekâ geriliği düzeyine bağlı olarak, dil becerileri, hafıza, dikkat, problem çözme, soyut düşünme ve mantıksal akıl yürütme gibi alanlarda güçlükler yaşayabilirler.

• Gelişimsel gecikme: Zekâ geriliği olan çocuklar, diğer çocuklara kıyasla dil, motor beceriler (yürüme, tutma, koordinasyon vb.), sosyal etkileşim ve günlük yaşam becerileri (beslenme, giyinme, tuvalet alışkanlıkları gibi) gibi alanlarda gelişimlerinde belirgin gecikmeler gösterebilirler.
• Sınırlı öğrenme yeteneği: Mental retardasyonlu bireyler, yeni bilgileri öğrenme ve anlama süreçlerinde güçlükler yaşayabilirler. Öğrenme hızları yavaş olabilir ve karmaşık konuları anlamakta zorluk çekebilirler. Bu nedenle, özel eğitim programları ve bireyselleştirilmiş öğrenme yaklaşımları gerekebilir.
• Sosyal ve duygusal zorluklar: Zekâ geriliği olan bireyler, sosyal etkileşimlerde güçlükler yaşayabilirler. İletişim becerileri sınırlı olabilir, duygusal tepkileri diğerlerine kıyasla daha az gelişmiş olabilir ve sosyal kuralları anlamakta zorluk çekebilirler. Bu durum, arkadaşlık ilişkilerinin kurulmasında ve sosyal çevrelerde uyum sağlamada zorluklara neden olabilir.
• Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık zorlukları: Zekâ geriliği olan bireyler, günlük yaşam aktivitelerini (beslenme, kişisel bakım, temizlik, ev işleri vb.) yerine getirmede bağımsızlıkta zorluklar yaşayabilirler. Bu nedenle, destekleyici çevreler, terapi ve özel destek hizmetleri gerekebilir.

Mental retardasyon için alınabilecek önlemler nelerdir?

• Erken tanı ve müdahale: Zekâ geriliği, erken yaşlarda tanınabilir ve müdahale edilebilir. Erken çocukluk döneminde zekâ geriliğine işaret eden belirtiler fark edilirse, bir çocuk gelişim uzmanına başvurulmalı ve erken tanı için gereken testler yapılmalıdır. Erken tanı ve müdahale, çocuğun ihtiyaçlarına uygun eğitim ve destek sağlamayı kolaylaştırır.

• Bireyselleştirilmiş eğitim programları: Zekâ geriliği olan bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim programları önemlidir. Bu programlar, bireyin güçlü yönlerine odaklanırken, zayıf yönlerini de geliştirmeye yönelik öğrenme fırsatları sunar. Özellikle dil ve konuşma terapileri bu alanda büyük rol oynar ayrıca özel eğitim programları, bireyin bilişsel, akademik, sosyal ve iletişim becerilerini desteklemek için tasarlanır.

Mental Retardasyonda Dil Konuşma Özellikleri

Mental retardasyon tanımı açısından oldukça tartışmalı bir kavramdır ve sınırları çok geniştir.Birçok durumda zeka geriliğine yol açan neden saptanamamaktadır.Ancak olguların %20-40’ında belirli bir neden saptanabilmektedir.Mental retardasyona (MR) yol açtığı bilinen birçok hastalığın örneği Down Sendromu yanı sıra belirgin bir nedenin saptanamadığı MR tablolarının başlıca nedeni genetiktir. MR, pek çok nörolojik, fiziksel ve diğer sistem organ anormallikleri eşlik eder.MR Sendromlarının çoğu kez oldukça tipik yüz görünümleri ve eşlik eden organ anormallikleri vardır.
Bu bulgularda sıklıkla tanı açısından yol gösterici olur.Yapılan tahminlere göre zeka geriliği oranı okul çağındaki toplam nüfusun %1-3’ü arasındadır.Bunların büyük bir kısmını da hafif zeka geriliği oluşturur.Bu çocuklar okul çağında farkedilir.
Ancak MR’nin söz konusu olduğu her klinik tabloda dilin, konuşmanın ve dil gelişiminin tümü ya da bir kısmı mutlaka olumsuz bir şekilde etkilenir.

Dil gelişimini tek başına ağır düzeyde aksaması da zamanla zihinsel yetilerde gerilemeye yol açmaktadır.Dil sorunları, MR’de ikincil psikiyatrik sorunların oluşumunu kolaylaştırır.Dil davranış kontrolünde önemli rol oynar.MR’de dil geriliğinin bir nedeni de toplumsal iletişim şanslarının da değişik nedenlerle azalmasına bağlı olabilir.
MR’de dil gelişimine ait pek çok sorun vardır.Genel bilişsel gelişimdeki sorunlar dil gelişimini kısıtlar.MR olanlar genellikle, normal dil öğrenen çocuklara benzer şekilde ama gecikmiş bir tarzda dil öğrenirler. Anlama ve ifade değişik şekillerde bozulur.Bazen zekalarından beklenene oranla daha kötü bir dil düzeyi vardır;bazen ağırlıklı olarak anlama bozulmuştur.

Son zamanlarda nöropsikolojik araştırmalar etiyolojisi belli olan ve daha türdeş nitelik taşıyan MR grupları üzerinde yapılmaktadır. Araştırmalar özellikle Williams Sendromu, Down Sendromu, Frajil X hastalığı ve otizm üzerinde yoğunlaşmıştır.Bu ve benzeri pek çok bozuklukta sendroma özgü profiller vardır.Bu profiller davranış fenotipi kavramı içinde de ele alınır.

Nöropsikolojik profiller ise genellikle sözel yetilerle sözel olmayan yetilerin arasında farklılık düzeyine ya da dilin değişik öğelerinin sendromlara özgü bozuluş biçimine göre belirlenir.Böylece ağır artikülasyon sorunları, dilin fonolojik-sentaktik yanları ile semantik-pragmatik yanları arasında kopukluk(Down Sendromunda pragmatik yan iyidir, otizmde pragmatik yan şaşmaz bir tarzda bozuktur),bazen mutizme kadar varabilen ifade bozukluğu(Angelman Sendromu)ama anlamanın korunması gibi özellikler farklı hastalıklarda saptanır.

Down Sendromunda anlık ekolali daha fazlayken, otizmde gecikmeli ekolali daha fazladır. Angelman Sendromlu hastalar, ilişki kurarken istek ya da talepte bulunmaktansa (Manding) , temas kurmakta(Tacting) daha iyidir.Buna karşın Down Sendromunda tersi görülür.Bu profiller, sendrom içi değişkenlik gösterebilir.Örneğin Rubinstein sendromunda mutizm görülür ama dil yetisi biraz gelişenler bunu oldukça etkin bir tarzda ve başarılı bir iletişimde kullanabilir ve ağız yapısında ait anotomik sorunlarına karşın hiç artikülasyon sorunları olmayabilir.

Bazılarında ses niteliği genizsi olabilir, bazılarında da aşırı hızlı bir konuşma ritmi olabilir.Hatta değişik dillerde aynı hasta grubu tipine karşın farklı dilsel tutuluşlar izlenmektedir. Dilin pragmatik ve semantik yanları zeka ve diğer bilişsel yetilere fonoloji ve dilbilgisinden daha fazla bağımlıdır.Değişik MR olgularında çok farklı dil düzeyleri görülmesine karşın bilişsel işlevlerle dil arasındaki karmaşık iletişimin incelenmesi için alınacak daha çok yol vardır.Örneğin sağlam bir işleyen sözel bellek, dilbilgisi açısından daha sağlam bir tümce yapısı demektir.

Mental retardasyon hakkında sorular ve cevaplar

Mental retardasyon doğuştan mı?

doğumdan önce (doğum öncesi), doğum sırasında (perinatal) veya çocuklukta (doğum sonrası) beyin gelişimini bozan herhangi bir durum veya olaydan kaynaklanabilir.

Hafif Mental Retardasyon hafif zeka geriliği ne demek?

Genel zeka geriliği olan grubun yüzde 85’i bu hafif zeka geriliği grubunda yer alır. Bu düzeyde olan çocuklar, tipik olarak konuşma ve toplumsal yeteneklerini okul öncesi dönemlerde elde ederler.

Hafif derecede mental retardasyon evlenebilir mi?

Hafif derecede mental retardasyon sahibi bireyler evlenebilir.

F70 Hafif zeka geriliği nedir?

IQ’nuz 50-69’dur. Bu da 9 ila 12 arası zeka yaşına karşılık gelir. Bunun sonucunda yeni şeyleri pek hızlı öğrenemeyebilir ve kullanamayabilirsiniz. Buna rağmen çalışabilir ve diğer insanlarla iyi anlaşabilirsiniz.

Hafif mental retardasyon askerlik yapabilir mi?

Hafif derecede mental retardasyon askerlik yapabilir mi? Hafif derecede zeka gerili olan kişiler askerlik yapabilir.

Mental Retardasyonda hangi davranış problemleri görülür?

Büyük çocuklarda hiperaktivite, kendine zarar verme davranışları, ritmik sallanma, otistik davranışlar ve şizofreniye bağlı semptomlar görülmektedir. Zihinsel engellilik yaş ilerledikçe artar.

Hafif derecede mental retardasyon ehliyet alabilir mi?

Sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartlarına dair yönetmelikte yapılan değişikliğe göre, zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı) olanlar bundan böyle sürücü belgesi alamayacak.

Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik yüzde kaç?

Zeka bölümü 50-69 arasında tespit edilen zihinsel geriliktir.

Mental retardasyon zeka geriliği sonradan olur mu?

Mental retardasyon, bireylerin zeka seviyelerinin ve günlük yaşam becerilerinin, yaşlarına göre beklenen seviyenin altında olduğu bir durumu ifade eder. Bu durum, doğum öncesi, doğum anı veya doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak meydana gelebilir.

Çocuklarda IQ kaç olmalı?

Uygulanan testler sonucu çocuğun iq düzeyine bakıldığında; 125-144 arası üstün zekalı, 145-159 arası çok üstün zekalı, 160 ve üzeri deha olarak belirleniyor.